De
Fraach ligt buiten het dorp Buurse, tegen de Duitse
grens aan. Het landgoed maakt deel uit van de gemeente
Haaksbergen.
Geschiedenis
Het
"Erve de Harmölle", wat de eerste vermelding is van De Fraach,
is eeuwenoud. Al in het register van goederen van Hendrik Graaf
van Dale en Heer van Diepenheim daterend uit 1188, wordt ernaar
verwezen. In die eeuwen stond de boerderij dichter bij de
Buurserbeek want in verscheidene geschriften is er sprake van,
dat de boerderij en de watermolen een onlosmakelijk geheel
vormden. Vast staat dat in 1754 een nieuwe boerderij Harmölle,
gebouwd op de plaats waar het erve nu nog staat, werd betrokken.
De watermolen, bekend als Neder Harmölle, boet na 1350 sterk aan
belang en betekenis in en verdwijnt zelfs helemaal. Dit komt
doordat er stroomopwaarts in Duitsland op steenworp afstand de
watermolen Boven Harmölle is verschenen. Het erf van het huidige
Landgoed "De Fraach" ligt naar alle waarschijnlijkheid op de
plaats waar vroeger de Neder Harmölle heeft gestaan. Dit erf is
door de familie Van Mast, na het opheffen van het markestelsel
rond 1825 aangekocht.
Boerderij
De oorspronkelijke boerderij die op "De Fraach" stond, droeg de
naam "Arendshuis" en stond vlakbij de Buurserbeek. Deze
boerderij was gebouwd als "lijftocht". Een lijftocht is een
kleine boerderij, gebouwd voor de ouders die hun boerenbedrijf
verlaten voor de jongere generatie, die het bedrijf voortzetten
(erfopvolgers). De naam "Harmöllenwönner" wordt ook genoemd. In
deze betekenis zou de boerderij een onderkomen van pachters van
erve "Harmölle" zijn. Die boerderij werd van 1832 tot 1918
bewoond door de familie Westendorp. "Het Arendshuis" werd in
1918 afgebroken en in hetzelfde jaar werd de huidige boerderij
gebouwd op een hoger gelegen plek. Vermoedelijk is het
gebintwerk uit de 17e eeuw, afkomstig van het "Arendshuis".
Van
Gelderen - Menko
Alfred Henri Menko kocht in 1926 de huidige boerderij met
gronden van de familie Van Mast. Na aankoop door Menko kreeg het
door hem aangekochte deel de naam "De Fraach". Deze naam is geen
traditionele veldnaam, maar een samentrekking van de
beginletters van de namen van zijn echtgenote, hemzelf en zijn
kinderen (Frederika, Alfred, Ada, Conny en Hellen).
Alfred Menko is in 1940 naar de Verenigde Staten vertrokken.
Boerderij en gronden werden na de oorlog verkocht aan Lo van
Gelderen, eveneens textielfabrikant uit Enschede.
Het landgoed is nog steeds in handen van de familie Van Gelderen
- Menko.
|
